exposure12 08 2010

Havendam bij Lelystad: Gormley's Exposure

 

 

 

 

 

 

ships kampen detail1web   De samenwerking van intelligentie en gevoel wordt zichtbaar in Henk Visch’ Ships at Sea wanneer je ontdekt hoe alle aan elkaar gelaste staven onregelmatige veelhoeken vormen, die door elkaar heen wentelen zonder elkaar te raken. De knooppunten vergeleek ik in mijn vorige weblogbespreking met een schilderij van Jackson Pollock. Daarna kwam ik terecht bij een beeld van Anthony Gormley in Lelystad. Nauwkeurig kijken maakt duidelijk dat de knopen van Gormley een totaal ander doel dienen dan die van Visch.
gormleyangel   Gormley is bekend van zijn beeld Angel of the North in Gateshead (Engeland). Het beeld is enorm van afmetingen: elf man hoog en negentig man breed, als je schouder aan schouder onder de vleugels gaat staan. Het is ontworpen om windsnelheden van 160 km per uur te overleven. Aan zo iemand kunnen wij onze sculptuur wel toevertrouwen, moeten ze in Lelystad gedacht hebben. Een sculptuur die overeind blijft tegenover de uitgestrektheid van het Markermeer.
gromley opbouw webAnthony Gormley
Exposure, 2010
Gegalvaniseerd ijzer, gelast en met boutverbindingen
h= 25m1 (!)
  En dus toog de schotse firma Had-Fab ltd. aan het werk in samenwerking met Van Spijker Beton-en Waterbouw, ondersteund door Royal Haskoning, in opdracht van de Gemeente Lelystad. Op de foto hiernaast wordt de laatste hand gelegd aan het 6e landschapskunstwerk, zoals de Provincie Flevoland het noemt. Gefinancierd door Rijkswaterstaat, Provincie en Bouwfonds, gemeente en Galerie Xavier Hufkens. Grote namen allemaal. Intussen heet het beeld in de volksmond al ‘de poepende man’. Bijnamen zijn vaak toepasselijk voor beelden. Een goed voorbeeld is de bijnaam ‘knakenpaal’ in Amsterdam, voor André Voltens monument voor A. Winkler Prins. Maar deze vind ik toch iets te ondubbelzinnig. Peter Louter schrijft aardig over de hurkzit en krijgt er ook pittige reacties op: lees http://edam.volendam.nl/?p=20785
exposure7   Net als de Angel of the North is het beeld immens groot, letterlijk immens omdat wij elke sculptuur meten naar ons eigen lichaam. De voeten zijn manshoog en als je er tussen in gaat staan kom je niet eens tot de bovenkant van de wreef.
exposure5   Op een foto is bijna niet zichtbaar te maken hoe hoog het beeld boven je uit torent, als je omhoog kijkt naar het hoofd hoog boven je.
exposure6   Zo dichtbij zie je dat het beeld niet uit ronde staven is opgebouwd maar uit hoekijzer. De hoekijzers zijn met hun uiteinden aan elkaar gelast tot ingewikkelde knopen. De knopen zijn als segmenten verbonden door losse stukken hoekijzer, die met bouten en moeren bevestigd zijn. Dat wil zeggen dat de knopen ergens anders gemaakt zijn, en hier op locatie als een soort overmaatse meccano in elkaar gebouwd.
exposure2   De knooppunten in dit beeld zijn niet bedoeld om in elkaar wentelende veelhoeken overeind te houden. Ze vormen een constructie die een veelheid aan contouren mogelijk maakt. Die contouren maken de constructie leesbaar als een figuratief beeld: een man die op zijn hurken zit en met zijn armen over elkaar uitkijkt over het Markermeer, richting Enkhuizen.
ships at sea 2008 210cmweb   exposure1Niet-figuratie tegenover figuratie: het beeld van Henk Visch wijst naar binnen, Gormley’s man wijst naar buiten.
Dat geeft te denken over de titels: Ships at Sea tegenover Exposure. Moeten wij volgens de beeldhouwers niet juist tegenover gesteld denken: bij Ships at Sea naar buiten en bij Exposure naar binnen?

1000 Resterende tekens