Keloid150  

Unintentionally Keloid
2011
Berlinde De Bruyckere

Mensen deinzen terug voor het beeld. Wat hangt daar nou? Oh wat gruwelijk, is het  vlees? Nee joh, het is toch geen vleeshaak. En dat bloed is niet echt. Goddank. Maar het lijkt wel echt op vlees, alleen zit er iets anders tussen. Is dat van een paardenzadel? Dichterbij, kijken, ruiken, afblijven. Het is afstotelijk en meeslepend tegelijk. Als je het eenmaal hebt zien hangen laat het je niet meer los.

boekscan150  

Onwerkelijk, wat een beelden maakt die vrouw.
Buitengewoon, wat een verhalen schrijft die man.
Samen hebben ze een boek gemaakt: Berlinde de Bruyckere en J.M. Coetzee. Allen vlees heet het. ‘Allen vlees’.

Op de rechterbladzijde 47 in hun gezamenlijke boek Allen Vlees staat deze foto-uitsnede van Unintentionally Keloid. Op de linkerbladzijde 46, naast de foto, staat citaat XXXVIII: Hij voelt zich als een krab die uit zijn schaal is gerukt, roze, verwond en aanstootgevend.  Het citaat is afkomstig uit het boek Scènes uit de provincie. (J.M. Coetzee, 2012). Daar staat deze zin op p. 150.

     
unint detail AV   Uitsnede is het woord voor deze foto’s. Uitsneden worden weloverwogen gemaakt. Hier het mes er in, daar weer er uit. Zorgvuldig iets uitsnijden uit een groter geheel. Een stuk uit een foto. Een citaat uit een boek. Dat is wat er is in Allen Vlees:

De uitsneden uit foto’s en uit boeken staan koel geordend achterin Allen Vlees:
Citaten: I t/m CXIII; 
Beelden: The Wound I; Lingam II, Amputeren zei je; Actaeon II en III; Unintenionalle Keloid (ongewild Wildgroei van mijn Litteken) Liggende I en II; K36; We are all Flesh; Wezen; Elie; Femine Habitat; Inside Me II; Lost II en III en tot slot Lange Eenzame Man.

Afgezien van deze uitsneden in woord en beeld staat er geen ander artikel in het boek. Geen filosofische beschouwing, geen kunsthistorisch betoog. De bij elkaar geplaatste uitsneden leggen volgens de kunstenaars klaarblijkelijk voldoende verbindingen. De lezer mag zelf verder doen.

     
unint detail AV3   Hij voelt zich als een krab die uit zijn schaal is gerukt, roze, verwond en aanstootgevend.  Het lezen heeft de ervaring van het beeld gewijzigd, het beeld zelf niet is veranderd. Het heeft nog steeds dezelfde samenstelling die het had toen het voor het eerst gezien werd. De verandering is dus een verandering in de lezer zelf. Die verandering is niet zuiver persoonlijk. Ze is te danken aan de taal die de lezer net heeft gelezen. De taal van iemand anders, die anders kijkt. Iemand anders, die andere woorden gebruikt en andere zinnen maakt.

In dit geval hebben twee kunstenaars, de een schrijver, de ander beeldenmaker, de tekst en de uitsnede bij elkaar geplaatst. Deze bij-elkaar-plaatsing is niet toevallig: citaat XXXVIII staat helemaal alleen boven aan de leeg gehouden linkerpagina, naast de rechterpagina die helemaal gevuld is met de foto-uitsnede. Tekstuitsnede  geklonken aan foto-uitsnede: zonder titels.

     
unint detail AV4   De titel Unintentionally Keloid (ongewild Wildgroei van mijn Litteken) is verdrongen door het citaat Hij voelt zich als een krab die uit zijn schaal is gerukt, roze, verwond en aanstootgevend. De ‘ik’ van ‘mijn litteken’ is vervangen door de ‘hij’ die zich voelt ‘uitgerukt’. Die vervanging sluit aan op de angstige  gewaarwordingen bij de eerste ontmoeting met het beeld, die zich uit in het terugdeinzen van de toeschouwers.

Het bewustzijn dat het de toeschouwer aangaat, ligt in de titel van het boek: Allen Vlees. Noch de toeschouwer, noch de schrijver of de kunstenaar kan er aan ontsnappen. Wij allen zijn vlees, aanwezig in de wereld: geen stof, geen as waar we tot terugkeren, maar vlees. Dat is lust, pijn, kwetsbaarheid, angst. Roze, gewond en aanstootgevend. Het hangt weerloos aan een haak.

1000 Resterende tekens