Universal Color
Hedy Tjin, Universal Color, (2025 - 2026) Stedelijk Museum Amsterdam
Hedy Tjin schilderde haar grote muurschilderingen in het Stedelijk gewoon tijdens de openingsuren van het museum. Zelf hoopt ze dat de toeschouwers, onder het oppervlak van de prachtige kleuren, ook ontdekken over welke thema’s haar werk gaat. Ze wil ons wapenen tegen somberheid, en dat gebeurt volgens haar als wij door haar kunst met elkaar verbonden raken.
Op deze muurschildering gaat het duidelijk om protest. Een donkere mond in een zwart gelaat boven een licht getinte, vermoedelijk witte vuist. Protesteren doe je niet alleen, dus zie je ook nog een schouder in blauwen en haren en huid in roodachtigen, tegen de linkerrand. Het beeld draagt een duidelijke boodschap: de strijd om inclusiviteit of rechtvaardigheid of beëindiging van oorlogen of wat dan ook, wordt door meerdere huidskleuren gedragen.
De opgeheven arm met de vuist is een mooi voorbeeld van Hedy’s tekentrant. Binnen de contouren wordt het beeld opgedeeld in drie vlakken met verwante kleuren, die de richting van het plastische lichaam volgen. De kleuren zelf zijn typisch Hedy’s: je herkent haar werk overal. Het gaat altijd om nuances van een aanwezige - zachte- hoofdkleur. Ik moet me hier verontschuldigen voor mijn foto’s, de kleuren op Hedy’s website zijn echt veel beter. Ga daar eens kijken en je ontdekt dat ze het meent, wanneer ze spreekt over ‘verbinden’.
Muziekgebouw vrijdag 21 november
Drie dagen later, Muziekgebouw aan het IJ. Calefax rietkwintet viert haar 40 jarig bestaan met een reprise van hun project Dido en Aeneas. De opera van Henry Purcell hercomponeerden ze, samen met stertrompettist Eric Vloeimans. Toen ze zich opstelden voor het eerste deel, de ‘overture’ 3, zakte er een immens groot scherm uit het plafond boven hun hoofd. Er werd een afbeelding op geprojecteerd van een geblinddoekte Cupido die zijn pijl afschiet naar Dido. Zij wordt verliefd op Aeneas.
In de voorstelling beweegt de cupido schuin naar beneden, richting Dido die ontvankelijk ligt op haar roze wolk. Hedy tekende 16 voorstellingen voor dit project, nu zeven jaar geleden. De eigenheid van haar tekenstijl was toen al duidelijk. Één van de treffendste afbeeldingen uit de Dido en Aeneas serie laat ik hier zien.
Het is het vijfde beeld in deze reeks , het moment waarop Dido door liefde voor Aeneas wordt overmand. In het Engels: The triumphs of love. Er zijn meerdere bedreigingen voor Dido, ontstaan in haar verleden, waardoor ze achteromkijkend eerst het huwelijk weigert. Het levert bij Hedy dit prachtige en sterke beeld van twee handen teder tegen Dido’s rug en haar weifelende en ingetogen houding, waarvan het omkijken ons doet beseffen dat er meer in haar omgaat dan ze uitspreekt. De aanraking van haar vlees is sterker dan de geest, Dido zal uiteindelijk in het huwelijk met Aeneas toestemmen.
Trumph en Color
Hedy noemt zichzelf Illustrator. Je vindt haar werk in afbeeldingen op Instagram.4
Er waren meer illustratoren vroeger, maar die werden kunstschilder genoemd.
Dido en Aeneas van Purcell werd voor het eerst uitgevoerd in 1688. Nog geen 50 jaar later kwam Nicolaes Verkolje met dit schilderij:
Nicolaes Verkolje (1673-1746)
Dit schilderij van Nicolaes Verkolje kun je ook wel een illustratie noemen. Dit is het moment waarop Aeneas zich voorstelt, met tal van indrukwekkende verhalen, aan Dido, de legendarische koningin en oprichter van Carthago. Handen geschrokken omhoog, reageren Dido en leden van haar hof verbaasd op het uiterlijk van de prachtig geüniformeerde krijger. Anderen wijzen bewust naar Venus en Cupido, die in de bovenhoek verschijnen. Het was Cupido die Dido hopeloos verliefd maakte op Aeneas. Hoewel hier niet getoond, zal het verhaal triest eindigen; ingegeven door het onvermijdelijke vertrek van Aeneas, pleegt Dido zelfmoord.
Deze dicht opeengepakte theatrale scène is afkomstig van Vergilius’ Aeneas. Nicolas Verkolje plaatste de figuren in een toneelachtige setting met klassiek geïnspireerde architectuur. Door licht, schaduw en gebaar vertelt hij dramatisch over het verhaal van de noodlottige geliefden. 5
Verkolje kreeg als bijnaam: ‘de fluwelen hand’. Deze afbeelding toont het overduidelijk aan.
Jacopo Pontormo (1494-1557)
En opeens brengt de vuist een heel ander gevoel mee: niet die van woede en verzet, maar die van kracht: wij zijn sterk genoeg … Kijk eens naar de verlopende vlakken en de plooien in beide werken en kijk eens naar de toeschouwers op het tweede plan. Voel hun oprechte opgetogen rechtop staan. Er bij zijn, betrokken. Er is geen hardheid. De kleuren zijn zacht met een zuidelijke warmte, de zonnestraal die op de oude Elizabeth valt is dezelfde als die op de opgeheven arm van de vuist op de Dam valt. Eric Vloeimans grapte tijdens het concert dat we nu maar eens niet naar het antieke Carthago gingen, maar met een volkse dansmelodie naar Suriname. Hedy Tjin ontwierp ook de cover van hun CD, hij kent haar werk en haar afkomst.
Museumtijdschrift 8 2025
Op 25 november is het vijftig jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Dat wordt zowel in Nederland als Suriname uitgebreid gevierd met onder meer een tentoonstelling in het Cobra Museum. Het Museumtijdschrift wijdt er een artikel aan vermeldt trots dat Hedy Tjin het omslag heeft mogen maken: “Al blijft het spannend om als hoofdredacteur de cover uit handen te geven. Het is tenslotte de eerste indruk van een nieuw nummer en die kun je maar één keer maken.” Aldus hoofdredacteur Jeroen Junte. En verder: “Door opzichtig een portret van Iris Kensmil te citeren maakt de cover contact met zowel de kijker als de levendige en meerstemmige kunsthistorie van Suriname. Bovendien oogt haar covertekening door het gebruik van alledaagse viltstiften net zo fris en kleurrijk als Suriname zelf.”
Nou, meneer de hoofdredacteur, denk ik dan, als je dit meent blijf er dan met je fikken vanaf. Nu staat er een dikke rode stip naast een gele button met de tekst ‘+ kunstpuzzel’ op geplakt, 3 aankondigingen van artikelen en ook nog reclame voor de tentoonstellingsagenda als ‘gratis bijlage’. En dan ook de tekst in wit “50 jaar kunst uit Suriname, verbeeldingskracht uit jungle en polder”. Had het artikel maar laten schrijven door jonge Surinamers en de omslag ook door hen laten opmaken. Deze ‘eerste indruk van een nieuw nummer’ is een schandalige vlekkenpartij op het werk van een jonge kunstenares. De opdracht klinkt hautain, ik zou bijna zeggen koloniaal.
Op het Instagram account van Hedy zelf zie je de opening in Artzaanstad, Waar 8 jonge (en grote) kunstenaars met Surinaamse wortels hun kunst presenteren en hun identiteit niet ontlenen aan ons feodale verleden.[ https://artzaanstad.nl/content/]
Nu pas realiseer ik me dat Het Stedelijk Museum natuurlijk al lang deze viering van 50 jaar onafhankelijkheid in hun agenda had staan, net zoals het Cobra museum, Artzaanstad en Eric Vloeimans met Calefax. Toch blijf ik bij mijn vergelijking met Pontormo’s Visitatie. Ik kijk nu eenmaal met de ogen van een witte man, die weinig tot niets weet van ons koloniale verleden. Laat ik het anders zeggen: goede kunst is niet alleen afhankelijk van het maatschappelijk systeem, het is vooral afhankelijk van de kunstenaar. En Hedy heeft wortels in Suriname én in Europa, dat is me wel duidelijk.
Wi Sranan, Surinaamse kunst in beweging
Een ode aan 50 jaar Surinaamse onafhankelijkheid
zaterdag 8 nov 2025 t/m zondag 1 mrt 2026 Museum Cobra, Amstelveen.
Artzaanstad
Vanaf 22 november tot en met 11 januari te zien; “The Mighty 8”.
Maak kennis met The Mighty 8: een groepsexpositie van Brian Elstak, Dion Rosina, Hedy Tjin, Iriée Zamblé, Kenneth Aidoo, Lamiae El Hajjaji, Pris Roos en Studio Steenhuizen (Juultje Meerdink & Emiel Steenhuizen). Speciaal voor Artzaanstad vormen deze acht (of eigenlijk negen) kunstenaars een bijzonder collectief. Ieder met een sterke eigen stijl en signatuur, stuk voor stuk machtig in hun vertelkracht. 7
Hedy Tjin, Ouders, hxb: 25 x 34 cm - Acryl
te koop in galerie Artzaanstad
1 Hedy Tjin op Instagram: https://www.instagram.com/p/DL985l4o6u6/?hl=nl&img_index=1]
3 Tekst op de speellijst in het Engels
4 Instagram: tjinhedy
5 https://www.getty.edu/art/collection/object/103RC5
6 (1528) Visitatie van Carmignano na de restauratie
Olieverf op paneel, h 202 x b 156 cm,
Los Angeles, JP Getty Museum
7 https://artzaanstad.nl/content/
(Alle foto's Mandarte tenzij anders vermeld)
Abonneren
Rapporteer
Mijn reacties