In het weblog staan algemene artikelen over beeldende kunst, dingen, woorden, aanwezigheid.
De onaanraakbare softporno van een fetisjist
Daar sta je dan, midden tussen al die blinkend opgepoetste hooglichten van Jeff Koons. Honderden mensen roezemoezen om je heen. Waarover hebben zij het, wat moeten ze in hemelsnaam zo nodig zeggen tegen elkaar? Was het hier maar stil, geconcentreerd. Laten we het geluid uit doen en kijken.
- Gegevens
De kleren van de keizer
Over de enorm brede trap in het middengebouw ga je naar de bovenste verdieping van het Bonnefantenmuseum. Daar kom je na enig rondwandelen terecht in een enorme zaal, die is ingericht als naaiatelier. De zaaltekst schrijft: “Twee kleermakers zijn aan het werk in een groot atelier. In de ruimte zijn alle machines aanwezig om de kleding te kunnen maken.
- Gegevens

Maatschappelijk engagement in de kunst
Net voordat we bij de galerie aankomen, zien we een stroom jonge studenten de groene deur binnengaan. We twijfelen niet en sluiten ons aan, misschien zullen we nog iets moois te horen krijgen. Maar nee, er wordt geen toespraak gehouden en geen gesprek gevoerd. Ieder bekijkt de aanwezige kunstwerken voor zichzelf, er wordt nauwelijks gesproken. Alleen de twee docenten die de groep begeleiden, spreken zachtjes, maar intens met elkaar. Na ongeveer tien minuten verlaat de groep, nog steeds in stilte, de galerie. Ik snap er niets van. Zijn wij dan niet in een galerie maar in een tempel, een heiligdom waar niet gesproken mag woorden? Wat een verloren kans. Ik geef het toe: deze kunst is niet gemakkelijk. Maar dat is juist des te meer reden om er over te praten met elkaar, en dan vooral in aanwezigheid van de kunstwerken.
- Gegevens
De open ateliers van de Rijksacademie
Opwinding maakt zich van ons meester. we bezoeken de open ateliers van de rijksacademie in Amsterdam. Dat doen we al jaren. We verwachten er de toekomst.Het is niet zo logisch dat wij er altijd heengaan. Want het voelt niet helemaal lekker. Je bent er eigenlijk een soort voyeur, die binnen kijkt bij kunstenaars die daar eigenlijk nog niet klaar voor zijn.De rijksacademie is geen galerie. Het gaat hier niet om kant-en-klare producten van kunstenaars die hun weg al hebben gevonden. Nee, hier heerst de twijfel. Af is er niets, gereed is er nooit. Hoogstpersoonlijke ontwikkeling krijgt aandacht en daar loop je tussendoor. Je bent getuige van een gebeuren en je vraagt je af: wat bezielt deze mens om dit te proberen, met dit materiaal, deze techniek, in deze vorm? Vaak is de toekomst ook hier op zijn best, een knappe voortzetting van het verleden, ambachtelijk en soms herkenbaar.
- Gegevens
' Zoek er maar een uit,' zegt Jan gul. Ik laat mijn blik vervolgens dwalen langs de ontelbare schilderijen van veel verschillende maten. Van zeer klein, pakweg 10 x 10 cm tot 40 x 50 cm. Er hangen er wel 100 op een witte verplaatsbare wand.
- Gegevens

Het Stierengevecht als beeldspraak
Dit is ongeveer de volgorde:
eerst zag ik op een houten blad een Louis XV-tafeltje met een zwart bovenblad: onmiddellijk moest ik denken aan een klassieke vleugel, zo’ n platliggende piano. Dat komt denk ik doordat een vleugel ook altijd van boven zwart is en voor mijn gevoel topzwaar. De Lodewijk stijl wordt gekenmerkt door topzware meubelen, stoelen, kasten, tafels, die omhoog gedragen worden door elegant gestoken uitlopende pootjes. Hoe later, des te speelser en lichter. A-symmetrisch krijgt het de naam rococo, dat wij tegenwoordig aanzien voor overdadige sierlijkheid en versiering.
- Gegevens
18 beeldhouwers bij RAM
Voordracht bij de opening van de tentoonstelling sCULpTUUR in RAM Rotterdam
09-11-2014 17:00uur
Dames en Heren,
Op de uitnodiging, die ik voor deze opening ontving, staat in hoofdletters CULTUUR. Daar doorheen in kleine letters een aanvulling, die leest als sculptuur: sCULpTUUR. Je zou het kunnen interpreteren als: “CULTUUR is de hoofdzaak, en sculptuur komt daar uit voort”. Misschien is dat wel het uitgangspunt geweest bij het samenstellen van deze tentoonstelling. Als dat zo is, wil ik me eerst maar eens afvragen wat cultuur is, voordat ik het over sculptuur kan hebben.
- Gegevens
De illusie van de werkelijkheid
DordtYart 2014, Artist in Residence: Kay Schuttel
Het is zaterdag 27 september 2014. In de hal van DordtYart beklimmen we de ijzeren trap en komen op de eerste verdieping, in een ruimte van ca. 20x 20 meter. De ruimte ligt aan de voor- en zijkant aan de straat met ramen die uitkijken op de Merwede.In de ruimte hebben drie kunstenaars hun architecturale werk opgesteld. Een van hen is Kay Schuttel (1985).
In de hoek bij de ramen heeft ze op ooghoogte een IPad opgehangen, die life verbonden is met de buitenwereld, om precies te zijn met zicht op een pad dat vanaf DortYart naar de Merwede loopt, circa honderd meter vanaf dit gebouw.
In het echt zien we hetzelfde, alleen op ware grootte. Het wandelpad, dat vanaf de weg voor het pand langs loopt, eindigt bij het water. Er staan wat houten keten op de kade en er lopen wat mensen. Datzelfde zien we dus ook op de monitor van de IPad. Het maakt ons nieuwsgierig, wat is er zo boeiend aan het uitzicht, dat het ook nog eens te volgen is op een schermpje? Dan zien we onder de Pad drie koptelefoons hangen. Als we ze opzetten, verschijnt uit het niets een jonge vrouw met woest opgestoken haren die iets pakt en daarmee in hoog tempo wegloopt.
- Gegevens
Homenaje a Bach 1996
Terracotta, H = ca. 40 cm
Eduardo Chillida
S.Sebastian, Chillida Leku
Het Mandarte-weblog "Meer Zien In Moderne Kunst" heeft bestaan van juli 2007 tot en met september 2014.
In die periode zijn er tal van korte artikelen verschenen over veel verschillende onderwerpen, zolang het maar iets te maken had met beeldende kunst.
Het waren vooral achtergrondartikelen bij de cursussen, lezingen en excursies van Mandarte.
Ik ging me naarmate mijn proefschrift vorderde, steeds meer toeleggen op beeldhouwkunst.
In 2014 startte ik daarom een nieuw weblog: sculptuur
Daar stel ik telkens één sculptuur centraal.
Dat is toch wel het minste dat ik kan doen tegenover alle energie en concentratie, die het maken van een sculptuur kost.
Daarnaast blijft er het denken óver sculptuur en beeldende kunst in bredere zin.
Zoals over begrippen als dingen, woorden en aanwezigheid.
Die artikelen blijven voorlopig hier.
Ik hoop dat u ze blijft lezen.
En dat u af en toe reageert.
- Gegevens
Dames en Heren,
Ik denk wel dat iedereen hier aanwezig, het werk van Tom Claassen kent. Bijvoorbeeld de beroemde olifanten bij Almere, of het paard in Utrecht. Natuurlijk kennen we ook allemaal de liggende houten mannen in het Kröller-Müller en de hangende houten mannen in de Anningahof. Dan is er nog de kwijlende hond in Tilburg en niet te vergeten de twee ongelooflijk zittende zwarte sneeuwmannen op Schiphol. U hoort het al: wat al die beelden gemeen hebben is een naam, en die naam zegt iets over wat je ziet. Het is niet alleen een naam, het benoemt tegelijkertijd het onderwerp. Daar komt nog iets bij: al deze beelden kennen wij omdat ze gewoon buiten, niet in een museum staan. Zomaar ergens langs de snelweg, op een plein, of in een beeldentuin, in een stadspark of op een luchthaven. Zelfs kennen we een nijlpaard van Tom Claassen in een sluis in Amsterdam. Gewoon buiten, in wat wij, kunsthistorici noemen: de openbare ruimte.
- Gegevens

Dames en heren, Geachte familie, Vrienden en vriendinnen,
Beste Maartje,
“Maartje Korstanje ontvangt de culturele prijs van de stad Goes”.
Even in laten werken: de culturele prijs. Niet: de kunstprijs, ook niet: de prijs voor de beeldhouwkunst, nee de prijs voor de cultuur. Iets voor iedereen dus, voor alle mensen, want alle mensen samen zijn de cultuur. En de prijs is bedoeld voor iets wat alle mensen raakt, niet alleen de kunstliefhebbers of beeldhouwfans.
- Gegevens
|
|
Van ballet ben ik gaan houden door Rodin. Hij wees op het belang ervan, de schoonheid en de betekenis voor sculptuur. Hoewel die betekenis pas later door mij begrepen werd, het ging eerst vooral om de schoonheid. Misschien was het de fameuze studie naar Nijinsky, misschien waren het de tere, snelle aquarellen, zoals zijn serie Cambodjaanse dansers, die hij tekende in Marseille. De danser Nijinsky (?) 1912 |
- Gegevens
![]() |
Petrified Nike 2011-2012 Soms brengt een kunstwerk je van je stuk. Nog voor je het goed bekeken hebt roept het al een emotie in je op. Wetenschappers maken onderscheid tussen emotie en gevoel: emotie is je lichamelijke reactie: je hart klopt sneller, je bloost, je raakt opgewonden. Gevoel komt daarna, het is het bewust worden van je emotie, dat het tot je doordringt dat je opgewonden bent, of verlegen. |
- Gegevens
![]() |
Nou is een beeldhouwwerk of sculptuur natuurlijk niet zomaar een ‘ding’. Het is geen trein, geen schilderij en geen foto. Het is geen gebruiksvoorwerp. Je kunt er niet in rondrijden, of een sinaasappel mee uitpersen. Je kunt het niet gebruiken. Een sculptuur heeft – vaak – een speciale bedoeling. | |||||||||||||||||||
- Gegevens
Een beeldhouwwerk, of sculptuur, is altijd een ding. Het is altijd iets dat gemaakt is van materiaal. Iets dat bestaat omwille van zichzelf. Iets dat op de eerste plaats zichzelf is. Zoals ons lichaam op de eerste plaats ons lijf is, en niet de drager van ons hoofd.
- Gegevens
![]() |
| Wat te denken van deze wand in het museum De Fundatie in Zwolle? Vijf werken van Marino Marini, allemaal even indrukwekkend. Verwijzingen naar Federico Fellini en Pablo Picasso in krachtige, besliste lijnen en uitgewoekerde vlakken: de beeldhouwer waagt zich ook op het platte vlak. |
- Gegevens
|
|
Het narcoticum van onze tijd heet ‘snelheid’ staat er in keurige letters geschreven op een deur, die met schoolbordverf is behandeld. Daaronder schuivend tergend langzaam krasdia’s uit de 70er jaren langs, terwijl Hans trompet speelt als echo op muziek die ergens anders vanuit de ruimte klinkt. Een filmloop uit de beginjaren van de automobiel, herhaalt in het huisje eindeloos een racewagen, die in de strobalen langs het circuit terechtkomt. Intussen omwikkelen Jan en Silvia het houten Dwaal Huis met folie. Een performance van trage acties, die, integraal gefilmd door Bert, dadelijk op de Facebook pagina ‘Dwaal Huis’ zal verschijnen. (https://www.facebook.com/dwaal.huis) | |
- Gegevens
![]() |
Is dit een biddende figuur? Weggelopen van een Italiaans renaissance schilderij? Deze mensachtige is er een in een complete installatie vol vreemde wezens. Ze zijn gemaakt van in plastic afgegoten gezichten, handen en voeten, die op constructies van betonijzer zijn gemonteerd. Over de constructies zijn plastic repen als geplette fietsbanden gedrapeerd. Het zijn geen lichamen, want de constructies zijn geen skeletten, en de plastic repen bedekken geen inwendige organen en spieren. Als laatste bewerking werd het geheel in één loodgrijze verfkleur gespoten. | |
| Venetians 2013 Pawel Althamer IJzer/plastic detail |
‘Aliens’ noemt de beeldhouwer ze in een interview, en ‘wij zijn een bemanning van een ruimteschip’ zegt hij in dezelfde ademtocht. Kortom: wij zijn die vreemdelingen, die buitenaardse wezens. |
- Gegevens
![]() |
Waarom is deze sculptuur op de Biënnale dan wel kunst? Daarover gaat het in dit artikel. Had ik maar beter gekeken, denk ik nu. Drie keer ben ik bij het beeld geweest en de details doemen vluchtig op en verdwijnen dan weer snel uit mijn herinnering. Ik kan ze niet vasthouden en alleen mijn gevoel van daar nog herinneren. Ooit antwoordde een cursiste me, toen ik zei dat ik zo hebberig was dat ik die beelden wilde bezitten: ‘maar als je ze eenmaal gezien hebt, zijn ze toch al van jou?’ Dat is dus niet zo, blijkt nu. Sculptuur is belangrijk door zijn aanwezigheid. Een beeldhouwwerk is gemaakt om bij je te zijn. Foto’s en herinneringen zijn niet voldoende. |
|
| Matthew Monahan Hephaestus 2013 Staal en gepatineerd brons H= ca. 450cm |
- Gegevens
![]() |
Terug uit een zonovergoten Venetië, na een opmerkelijk overvolle Biënnale, is de vraag: wat was daar nu écht belangrijk? Wat voegt deze Biënnale toe aan de beeldende kunst van onze tijd en aan onze visie daarop? Er zijn in het centrale paviljoen en in de Arsenale nogal wat beeldende uitingen te zien die echt geen kunst zijn. En dus wordt er een hoogst gevaarlijk spel gespeeld rond de vraag: ‘wat is kunst’? |
|
| Aleister Crowley Tarotkaart De Zon (detail) |
- Gegevens







